Het doel
Het doel van de Retrospective is reflecteren op de afgelopen sprint en daarop samen 1 verbeter actie formuleren. Je laat inhoudelijke discussies over het product los, en gaat in op relaties, persoonlijkheden, processen, faciliteiten en tools.
Wat een uitdaging kan zijn is dat er in de meeste teams een taboe zit op feedback geven. Hier komen jouw coachende vaardigheden goed van pas!
NB: Onderaan de pagina vind je een link naar onze Sprint Retrospective checklist
Wie is aanwezig
Ter voorbereiding van je eerste Retrospective is het van belang om alle Scrum teamleden te laten weten dat de Retrospective geen optionele meeting is; het hele team moet aanwezig zijn, ook de Product Owner. Product Owners willen er nog wel eens een handje van hebben op dit moment afwezig te zijn, terwijl zij juist een cruciale schakel vormen in een succesvol Scrum team.
Ruimte
Zorg voor een prettige ruimte, waarin jullie in een vertrouwde sfeer kunnen samen zijn. Geen giga grote ruimte waarin je verzuipt, geen klein opslag hok.
Als je online werkt, zorg je voor een prettige online collaboration tool zoals Mural of Miro. Zorg dat je de agenda van je sessie zichtbaar opschrijft.
Werkvorm
Vervolgens moet je als Scrum Master een werkvorm kiezen. Hierin zijn vele smaken mogelijk. Je kan het zo gek niet bedenken of je kan er een retro werkvorm van maken; Super Mario, Zombies, koningsdag, kerstmis, laat je fantasie de vrije loop en google er op los! Onderaan dit artikel vind je wat bekende instap werkvormen en wat fantasie vollere versies.
Het maakt niet uit welke werkvorm je als Scrum Master kiest, maar zorg ervoor dat je de regels heel duidelijk uit kunt leggen zodat de sessie soepel verloopt.
Verras je team
Varieer regelmatig, verras je team, hou het fris! Elke keer hetzelfde format is misschien wel makkelijk, maar niet uitdagend. Het voordeel van steeds een ander format is dat je steeds vanuit een andere invalshoek naar de afgelopen sprint kijkt en wellicht op andere input komt.
Start van de sessie
Start met een korte check in, om iedereen de gelegenheid te geven om te landen. Daarna is het gewenst om de actie van de vorige retro er bij te pakken en samen te kijken naar wat daarmee gebeurd is.
Daarna leg je de werkvorm die je hebt voorbereid, uit en kan iedereen stickies gaan schrijven.
De meeste werkvormen vragen om dit proces:
- Uitleg werkvorm
- Iedereen formuleert per onderdeel 1 uitspraak en schrijft die per uitspraak op 1 stickie.
- Als iedereen klaar is stapt een eerste teamlid naar voren om zijn/haar inbreng te delen met het team.
- Het is aan jou om op sommige onderwerpen door te vragen, dieper te graven naar welke wens of welk probleem er achter deze observatie zit.
- Hou een oog op de tijd, iedereen moet aan bod kunnen komen.
- Schrijf de mogelijke acties die tijdens de sessie naar boven komen, op.
- Als groep kies je de belangrijkste actie van deze retro, benoem die nog even duidelijk.
- Spreek af wie de eigenaar van deze actie is? Wat is het gewenste resultaat?
- Sluit de sessie af, met een korte werkvorm, bv ; in 1 woord, wat vond je van deze retro? Oid.
Jouw inbreng
Neem naast een werkvorm voor de Retrospective ook een lijst met eigen observaties mee. Je bent onderdeel van het Scrumteam en doet dus gewoon mee aan de retrospective.
Als Scrum Master ben je soms juist degene die soms de vervelende vragen zal moeten stellen, ‘the pink elephant in the room’ zal benoemen. Hier heeft het team uiteindelijk baat bij omdat ze daardoor kunnen groeien.
Tips & Tricks
Let op dat de discussie niet afdwaalt naar inhoudelijke punten m.b.t. het project. Je komt net uit de Review meeting dus die verleiding is soms moeilijk te weerstaan.
Zorg dat iedereen aan bod komt
Coach op zelforganiserend en in actie komen. Dus niet ‘ zij doen dit, management wil nooit’ ed, maar stel vragen als: Wat zou jij hier aan kunnen doen? Welke eerste stap in de goede richting zou jij vandaag al kunnen nemen?
Grote organisatie vragen die maar terug blijven komen. Sommige dingen zijn te groot, en het is zonde om elke retro hierop stuk te laten lopen.
Uitdaging
De retro kan een sessie zijn waar teamleden over zeggen ‘ alweer? Kunnen we die niet overslaan? ‘. Laat je niet verleiden om hem af te zeggen, deze negativiteit is een teken dat de kwaliteit van de sessie omhoog moet! Aan de bak Scrum master!
Als je elke retro een verrassende nieuwe werkvorm presenteert en goed adequaat doorvraagt, strak blijft op hoe de acties worden opgevolgd, dan kan de retrocessie de waardevolste meeting van de sprint worden, waarover teamleden zeggen: yes! Lekker, we hebben een retro!
<link invoegen> vind je een handige Scrum Retrospective Checklist.
Bekendere en meer fantasievolle Retro werkvormen
Wat ging goed, wat kan beter
In deze werkvorm noteert iedereen op post-its wat goed ging en beter kan.

Starten, Stoppen, Meer, Minder.
Laat teamleden post-its plakken in ieder kwadrant.
De Zeilboot
Wat is het doel aankomende Sprint? Wat zijn de risico’s? Waar gaat het ons voor de wind? Welk anker remt ons af?
De Raket
Wat heeft je vooruit geholpen in de afgelopen sprint? Wat heeft je tegengehouden/vertraagd? Hoe voel je je over de sprint? Welke richting wil je volgende sprint op?