“Trust is by far the most critical element in a DevOps culture.”
Dat is de quote die jaren geleden enorm bij mij binnen kwam. Vertrouwen is blijkbaar belangrijk, zelfs het belangrijkste en sterker nog; veruit het meest belangrijk. Wauw! Daar moest en zou ik meer van weten.
Vertrouwen bleek de onderste laag in de pyramide van Lencioni te zijn. Dat voelde voor mij direct als zeer terecht, want ik weet dat ik het lastig vind om samen te werken met mensen die ik niet vertrouw. Noem mij gerust gek.
Toch had ik de behoefte er wat dieper over na te denken. Want hoe zit het dan met criminele organisaties? Boeven hebben het begrip vertrouwen niet bepaald hoog in het vaandel staan, vermoed ik. Hoe kan een gezelschap misdadigers dat elkaar met gegronde redenen op alle fronten fundamenteel moet wantrouwen, toch een succesvolle samenwerking smeden?
Vertrouwen
Als Agile Coach ga ik met teams op zoek naar de gedeelde waarden. Soms opper ik wel eens voorzichtig: “…En vertrouwen, betrouwbaarheid? Is dat misschien ook iets voor jullie?” Het gebeurt dan wel eens dat iemand daarop terug geeft: “Wat? Betrouwbaarheid? Nou nee, daar heb ik echt he-le-maal niets mee!”
Hé, verrassend. Blijkbaar zitten er meerdere facetten aan dit ogenschijnlijk eenvoudige begrip. Dat is dus interessant en een nadere beschouwing waard.
Vertrouwen nader bekeken
Onze taal bevat verschillende spreekwoorden en gezegden over vertrouwen, zoals: “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard.” Het wordt dus blijkbaar in kleine stapjes opgebouwd, maar als het wordt beschaamd, leidt dat direct tot een reuzenstap terug. Schrijfster Connie Palmen trok dat zelfs door tot: “Vertrouwen kan maar één keer worden beschaamd.” Ik herken dat wel, want ik ben zeer bereid mensen op voorhand te vertrouwen, als zij er blijk van geven iets te willen, iets te kunnen en iets te doen. Maar op een dolksteek in mijn rug reageer ik heftig en vergevingsgezindheid is niet mijn best ontwikkelde eigenschap.
Ons volk is de afgelopen eeuwen ook nog tot het volgende inzicht gekomen: “Zo de waard is, vertrouwt hij zijn gasten”. Dat gaat erover dat vertrouwen dat ik in anderen stel, een relatie heeft met de mate waarin ik mijzelf vertrouw. En dat is weer iets anders dan zelfvertrouwen. (Of zou er een relatie zijn?)
Zelfs de grootste filosofen op aarde hebben zich gebogen over het begrip ‘vertrouwen’. Zo is daar de quote van Lenin: “Vertrouwen is goed, controle is beter.” Lekker snel vergeten. Ik maak er vooral uit op dat Lenin en ik waarschijnlijk niet goed hadden kunnen samenwerken. En wat te denken van Johan Cruijff: “De mensen in mijn team moet ik kunnen vertrouwen en ze moeten kritisch zijn, aan slijmerds heb ik niets.” Eh, helemaal waar, maar ik kan er even niet zoveel mee.
Zelf haal ik meer uit de volgende quotes: “Men kan beter vertrouwen op een paard zonder teugel dan op een man zonder oordeel” van Theophrastod. En: “Vertrouwen draagt meer bij tot de conversatie dan intelligentie” van Francois de la Rochefoucauld.
Dat zijn toch uitspraken die uitnodigen tot meer onderzoek, bijvoorbeeld in het kader ven zelforganisatie en Business Agility. Het gaat echt over iets wezenlijks.
Wat betekent vertrouwen voor mij persoonlijk?
Maar wat betekent het nou eigenlijk voor mij? Ik zie het als een beklimming van een steile wand. Als ik samen met een medeklimmer naar boven wil, en dat op een veilige manier wil doen, dan moeten wij elkaar zekeren. Mijn maatje kan op mij vertrouwen dat ik net als hij graag naar boven wil en ik de vaardigheden heb om hem op te vangen als hij zijn grip verliest. Ik ga echt alleen maar aan die wand hangen als ik weet dat mijn maatje daar ook het belang van inziet, en de intentie en de vaardigheden heeft om mij op te vangen als ik val. Kortom: ik moet echt van iemand op aan kunnen. Samen maken we een plan, hebben we een gedeelde missie en onderweg laten we elkaar niet vallen.
Elke dag een beetje beter
Vertrouwen geldt dus als de basis voor een goed functionerend team. Daar kun je aan werken, elke dag. Begin klein: zet jezelf open en geef je eerlijke mening op een respectvolle manier. Stel vragen en vraag door. Bied hulp aan, want ook als je het werk niet kunt overnemen, kan het prettig zijn om even te sparren.
Maak het daarna steeds groter. Plan eens een teamlunch in. Of een etentje. Begin een competitie Heel Jullie Team Bakt. Maar zorg ervoor dat jullie met enige regelmaat samen zijn, ook om te ontspannen en buiten het werk om de band aanhalen.
Zijn jullie klaar om groots door te pakken? Plan een teamsessie om jullie gedeelde purpose en teamwaarden te bepalen en vast te leggen. Hoe willen jullie werken en wat spreken jullie daarover af? Mijn tip: het Team Canvas Template is daar een bewezen model voor en kan jullie weer een stap dichter brengen om een High Performing Team te worden.
